روده کوچک
امروز قصد داریم در مورد عضوی از بدن صحبت کنیم، که نامش روده کوچک است، ولی کار بزرگی انجام می دهد.
روده کوچک یکی از عضوهای اصلی دستگاه گوارش انسان به حساب می آید که بیشترین جذب مواد مغذیی در آن اتفاق میفتد، نام دیگر آن روده باریک است، هر آنچه در طول روز می خوریم و می آشامیم، (بخورید و بیاشامید ولی .. اسراف نکنید :lol:) ازطریق روده کوچک جذب بدن می شود.
کار روده کوچک چیست؟
کار اصلی روده کوچک مخلوط کردن و انتقال مواد داخل لوله های گوارشی، تولید آنزیم ها و سایر ترکیبات اساسی برای هضم و جذب مواد غذایی است، بیشتر فرآیند هایی که در طی آن ها کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی تجزیه شده و به ترکیبات عالی نسبتاً ساده تبدیل می شوند در روده کوچک اتفاق می افتد. پس به طور کلی جذب مواد غذایی و پروتئین و… که بسیار مهم است، در روده کوچک اتفاق می افتد.
برای آشنایی بیشتر با روده کوچک، بهتر بریم سراغ آناتومی روده کوچک.
آناتومی روده کوچک
روده کوچک ۶۷۰ تا ۷۶۰ سانتی متر طول دارد و ۳ تا ۴ سانتی متر قطر دارد، پس به این ترتیب طولانی ترین قسمت دستگاه گوارش مجسوب می شود. این بخش لوله گوارش از دریچه پیلور که محل اتصال روده کوچک با معده است، شروع و به دریچه کور روده، محل اتصال با روده بزرگ خاتمه می یابد.
بخش های روده کوچک
بخش های اصلی عملکرد روده شامل: دوازدهه (اثنی عشر)، تُِهی روده و دراز روده است،
دوازدهه (اثنی عشر):
دوازدهه یا اثنی عشر ۲۳ تا ۲۸ سانتی متر طول دارد، به صورت یک منحنی C شکل دیده می شود، که سر لوزالمعده (پانکراس) را گرفته است.
قسمت اول دوازدهه، اولین بخش روده کوچک و وسیع ترین قسمت آن محسوب می شود. بخش افقی است و در قسمت عقبی پیلور و در پشت کیسه صفرا قرار دارد و به لامپ دوازدهه معروف است.
قسمت دوم دوازدهه، عمودی و به سمت پایین و در مقابل هیلوم کلیه راست قرار گرفته است. درون این بخش از دوازدهه مایعات و ترشحات پانکراس و صفراجریان دارد.
قسمت سوم دوازدهه به صورت افقی بوده و از سمت چپ در مقابل آئورت و بزرگ سیاهرگ زیرین می باشد.
قسمت چهارم، به سمت بالا و سمت چپ مهره‌های کمری پیش می‌رود و سپس با یک پیچش به سمت پایین خم شده و به بخش دوم روده کوچک متصل می‌شود.
تُهی روده:
تهی‌روده، دو پنجم فوقانی روده کوچک را تشکیل می‌دهد. و مانند دراز روده، دارای پیچش‌های زیادی است (مثل یک جاده پر پیچ و خم) که توسط روده بند به دیواره خلفی شکم وصل شده است.
دراز روده:
دراز روده سه پنجم باقی مانده از روده کوچک است، نقطه مشخصی به عنوان محل پایان تهی روده و شروع درازروده وجود ندارد (شروع و پایانش مشخص نیست، مثل فیلم های آبکی میمونه)، اما به طور کلی تهی روده قسمت فوقانی و چپ شکم را در زیر سطح ساب کوستال اشغال کرده، در حالی که دراز روده در قسمت پایین و راست شکم قرار دارد و انتهای دراز روده به روده بزرگ می‌رسد.
تا اینجا بخش های اصلی روده کوچک را نام بردیم، در ادامه به بقیه ی بخش ها می پردازیم.
لایه‌های ماهیچه‌ای روده:
ترتیب لایه‌های ماهیچه‌ای روده کوچک در تمام طول اندام یک نواخت بوده و لایه درونی دارای ماهیچه‌های حلقوی و ضخیم‌تر از لایه خارجی است. لایه خارجی از ماهیچه های طولی تشکیل شده و بیرونی ترین لایه روده کوچک توسط پرده صفاقی پوشیده شده است.
خون رسانی و اعصاب:
سرخرگ روده بندی بالایی و سرخرگ دوازدهه ی بالایی، رگ‌هایی هستند که به روده کوچک خون‌رسانی می‌کنند. این رگ ها بین لایه های روده بند جریان دارند.
روده بند چه کاری انجام می دهد؟
روده بند، لایه‌ای است که روده را به دیواره حفره شکمی متصل کرده و خون از روده به وسیله سیاهرگ روده‌بند پایینی خارج می‌شود و به همراه خون سیاهرگ های طحال به سیاهرگ باب کبدی ریخته و از آنجا به کبد می‌رود.
روده کوچک تحت کنترل سیستم‌های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک است. عصب بخش پاراسمپاتیک آن را ایجاد کرده و اعصاب سمپاتیک توسط انشعابات شبکه‌ای به نام اعصاب روده‌بند بالایی و اعصاب خورشیدی کنترل می‌شوند.
روده کوچک چه شکلی است؟
بگید ببینم، شما تا حالا روده کوچک دیده اید؟!! (واقعا این چه سوالی که می پرسم؟ معلوم که هیچ کدوم از ما روده کوچک ندیدیم. فقط پزشکان دیدن، حالا ما هم بریم دیده مزین کنیم به رخ روی روده کوچک)
عملکرد روده کوچک:
روده کوچک ۹۰ درصد از کل مواد مغذی را جذب می کند و باقی مانده جذب را به روده بزرگ واگذر می کند، (بیشترش رو خودش جذب می کنه و کمتری رو میده به روده بزرگ) عملکرد اصلی روده کوچک در جذب مواد مغذی از ذرات تجزیه شده ای است که از معده تحویل می گیرد.
هضم واقعی غذا طی دو مرحله انجام می شود، هضم غذا با هضم مکانیکی دهان شروع شده و با جویدن و چرخاندن غذا بین دندان ها پیوندهایی که ذرات غذا را به هم می چسباند از نظر فیزیکی شکسته می شوند. این فرآیند تنها با عمل تجزیه نشاسته توسط آنزیم آمیلاز در بزاق دهان ما انجام می شود. این هضم با کمک اسیدها ادامه دارد سپس هضم شیمیایی شروع می شود.
هضم شیمیایی با هضم مکانیکی بسیار متفاوت است، به این دلیل که واکنش های آنزیمی واقعی برای از بین بردن پیوندهای مولکولی که غذای ما را متصل می کنند، اتفاق می افتد. این امر با کمک اسیدهای صفراوی آزاد شده از کبد و کیسه صفرا امکان پذیر می شود. به این ترتیب، هضم شیمیایی متکی به اسیدهای صفراوی ترشح شده از کیسه صفرا و آنزیم های تجزیه کننده مواد غذایی است و سپس با انتشار مواد معدنی در جریان خون و بسیاری از بافت های بدن پایان می یابد.
هضم شیمیایی فرآیندی است که فقط در روده کوچک اتفاق می افتد و آن را از هضم مکانیکی استاندارد جدا می کند.
روند هضم غذا در روده کوچک چگونه انجام می شود؟
روده کوچک محلی است که از نظر فعالیت آنزیمی بسیار غنی است. در حالی که برخی فعالیت های شیمیایی با کمک آنزیم های اسیدی پپسین در معده رخ می دهد، هضم در روده کوچک ادامه دارد. وقتی هضم مولکول های مختلف رژیم های غذایی را بررسی می کنیم، تمایزات بیشتر مشخص می شود.
به طور کلی، مولکول های اصلی جذب شده توسط روده کوچک شامل اسیدهای آمینه حاصل از پروتئین ها، اسیدهای چرب بدست آمده از لیپیدها و قندهای ساده حاصل از نشاسته یا کربوهیدرات های پیچیده است، که در ادامه به جزئیات بیشتری خواهیم پرداخت. هشتاد درصد آب بدن و الکترولیت هایی مانند کلرید، آهن، پتاسیم و سدیم از روده کوچک جذب می شود. کانال های یونی در تکمیل و هدایت این روند بسیار مهم هستند. روده کوچک نقش مهمی در جذب ویتامین ها و مواد معدنی از رژیم غذایی ما دارد.
ویتامین های محلول در چربی K ، A ، D و E توسط انتشار ساده با چربی های رژیم غذایی جذب می شوند. در همین حال، ویتامین های محلول در آب از جمله انواع ویتامین B و C با انتشار ساده جذب می شوند، زیرا ماهیت آب دوستانه آنها مانع از ورود ساده آنها به سلول های ما نمی شود. ویتامین B12 از طریق حمل و نقل فعال در قسمت ایلئوم روده کوچک جذب می شود.
هضم پروتئین ها در روده کوچک
آنزیم های پروتئولیتیک پیوندهای پپتیدی درون پروتئین را هدف قرار داده و تجزیه می کنند. پروتئین زیادی در سراسر دنیا به صورت مرغ و گوشت گاو، حبوبات و بسیاری از محصولات گیاهی مصرف می شوند. آنزیم های مورد استفاده برای هضم پروتئین شامل تریپسین و کیموتریپسین هستند که ابتدا توسط لوزالمعده آزاد می شوند و به روده کوچک راه می یابند تا پروتئین ها را تجزیه کنند.
کربوکسی پپتیداز آنزیم روده ای دیگری است که توسط لوزالمعده نیز آزاد و پپتیدها را به اسیدهای آمینه منفرد تقسیم می کند. هضم پروتئین از دهان شروع می شود و تا حدی در روده بزرگ ادامه دارد بدین ترتیب اسیدهای آمینه آبدوست هستند و یا ” آب دوست” خواهند شد. (دوستدار اب) آنها به طور کلی با انتقال فعال حاصل از یک مولکول ATP وارد سلول می شوند.
هضم لیپیدها در روده کوچک
لیپازها نیز به همین ترتیب توسط لوزالمعده ترشح و بر روی چربی های رژیم غذایی ما عمل می کنند. لیپازها تری گلیسیرید را به اسیدهای چرب آزاد تجزیه و به راحتی توسط جریان خون منتقل شوند. اما تجزیه آنها بیشتر توسط نمک های صفراوی که کبد و صفرا آنها را ترشح می کنند، انجام می شود. تری گلیسیریدها آبگریز بوده و نمک های صفراوی با محصور کردن آنها در درون ساختارهای خود عمل م کنند تا زمانی که لیپاز ترشح شود و آنها را تجزیه کند.انتقال چربی ها و اسیدهای چرب زنجیره کوتاه است. زنجیره از قوانین انتشار غیر فعال یا ساده از طریق دو لایه چربی آب گریز سلول های ما پیروی خواهد کرد.
هضم کربوهیدرات ها در روده کوچک
کربوهیدرات های موجود در غذای ما غالباً از قندهایی مانند: فروکتوز تشکیل شده اند و هضم آنها به قندهای ساده تری مانند: گلوکز برای جذب ضروری است. آنزیم آمیلاز تولید شده توسط لوزالمعده به تجزیه برخی از این کربوهیدرات ها کمک می کند، در حالی که فیبرهای مقاوم تر تجزیه باکتریایی را در روده بزرگ تجربه می کنند. در حالی که فروکتوز می تواند از طریق انتشار ساده جذب سلول شود، گلوکز به انتقال فعال ثانویه نیاز دارد.
بیماری های روده کوچک
اختلالات روده باریک شامل موارد زیر است:
بیماری کرون ایلئوم
ورم روده
خونریزی مبهم
نارسایی کمبود آهن
سو جذب
بیماری سلیاک
اختلالات گلوتن
سندرم روده تحریک پذیر
اختلالات عملکردی دستگاه گوارش
(روده باریک و این همه بیماری…همون فلفل نبین چه ریزه بشکن ببین چه تیزه برای اینجاست )
بیماری های مهم روده کوچک
بیماری التهابی روده
بیماری کرون
انسداد روده کوچک
سرطان روده کوچک (بیماری های مهمش دیگه قوز بالا قوزه)
تشخیص اختلالات روده کوچک
از ابزارهای زیادی برای تشخیص اختلالات روده استفاده می شود از جمله:
تصویربرداری پیشرفته از جمله سی تی اسکن و MRI
کولونوسکوپی
آزمایش خون
در اینجا به پایان این مقاله رسیدیم، از شما همراهان گرامی متشکریم که با ما همراه بودین. مراقب سلامتی خود باشین.
